จิตศึกษาพัฒนาปัญญาภายใน

Week	วัน	เป้าหมาย	กิจกรรม	สื่อ/อุปกรณ์
4	จันทร์	ขั้นเตรียม : กำกับสติ / สมาธิ	กิจกรรม : ประสบการณ์ช่วงปิดเรียน ขั้นเตรียม : ( 5 นาที ) - ครูและนักเรียนนั่งเป็นวงกลม ไหว้ทักทายซึ่งกันและกันด้วยความนอบน้อม - ครูและนักเรียนจับมือเพื่อนที่อยู่ข้างๆแล้วปิดเปลือกตาช้าๆ มีสติ รับรู้ลมหายใจที่ปลายจมูก - ครูกระตุ้นการเรียนรู้ด้วย Brain Gym ท่ากำ/แบ (10 ครั้ง)	- เรื่องเล่าความประทับใจของครู - กระดาษครึ่ง A4 - ปากกา - เพลงสปาผ่อนคลาย
		ขั้นกิจกรรม : - มีสติ จดจ่อกับสิ่งที่ฟัง - เห็นความเชื่อมโยงเรื่องราวของตนเองและผู้อื่น - ยอมรับในความคิดเห็นและมุมมองที่แตกต่าง - เครารพ นอบน้อมต่อสรรพสิ่ง	ขั้นกิจกรรม : ( 15 นาที ) - ครูเล่าเรื่องความประทับใจในช่วงปิดเรียน - ครูส่งอุปกรณ์ นักเรียนหยิบคนละ 1 ชุด (กระดาษครึ่งA4 1 แผ่น ปากกา 1 ด้าม) โดยส่งด้านขวามือจนกลับมาถึงคุณครู ก่อนจะรับ –ส่งอุปกรณ์ทุกคนจะไหว้ของคุณซึ่งกันและกันด้วยความนอบน้อม เมื่อได้รับอุปกรณ์แล้วทุกคนจะวางไว้ได้หน้าของตนเอง - ครูตั้งคำถามกระตุ้นคิด “ในช่วงปิดเรียนมีเหตุการณ์ใดที่ทำให้เราประทับใจ และมีความสุข เพราะอะไร?” - นักเรียนวาดภาพและเขียนเพื่อสื่อความคิดและมุมมอง - นักเรียนนำเสนอผลงาน (ภาพและความคิดจากมุมมองของตนเอง) - นักเรียนเก็บผลงานและอุปกรณ์ใส่ตะกร้า โดยเริ่มจากคนที่มีตะกร้าอยู่ด้านหลัง และส่งต่อให้เพื่อนทีละคนจนมาถึงคุณครู
		ขั้นจบ : เคารพคุณค่าของตนเองและผู้อื่น	ขั้นจบ : ( 5 นาที ) - ครูพูดเสริมแรง ชื่นชม Empower ในความตั้งใจของทุกคน - ครูและนักเรียนทุกคนไหว้ขอบคุณซึ่งกันและกัน
	อังคาร	ขั้นเตรียม : ฝึกสติกลับมารู้ตัว จดจ่อกับสิ่งที่ทำ รับรู้ลมหายใจ	กิจกรรม : โยคะ ขั้นเตรียม : ( 3นาที ) : - นักเรียนยืนเป็นวงกลม สลับฟันปลา ห่างกันหนึ่งช่วงแขนไหว้ทักทายซึ่งกันและกัน - นักเรียนค่อยๆหลับตา กำกับสติ รับรู้ลมหายใจที่ปลายจมูก ประมาณ 4-5 ลมหายใจ	เพลงสปาผ่อนคลาย
		ขั้นกิจกรรม : ฝึกการเคลื่อนไหว การมีสติ รับรู้ลมหายใจ	ขั้นกิจกรรม : ( 15 นาที ) : - ครูให้นักเรียนยืนในท่าเตรียม แยกเท้าห่างกันเล็กน้อย ขาทั้ง 2 ข้างขนานกับหัวไหล่ - ครูเริ่มท่าโยคะ ดังต่อไปนี้ ท่ายืน · ท่าไหว้พระอาทิตย์ · ท่าภูเขา · ท่าต้นไม้ · ท่าเก้าอี้ 2 ขา · ท่าเก้าอี้ขาเดียว ท่านั่ง · ท่าเต่า · ท่าหงส์ ท่านอน · ท่าจระเข้ · ท่าตั๊กแตน · ท่างูเห่า · ท่าปลาดาว
		ขั้นจบ : เคารพคุณค่าของตนเองและผู้อื่น	ขั้นจบ : ( 5 นาที ) - ครูพูดเสริมแรง ชื่นชม Empower ในความตั้งใจของทุกคน - ครูและนักเรียนทุกคนไหว้ขอบคุณซึ่งกันและกัน
	พุธ	ขั้นเตรียม : ฝึกการมีติการรู้ตัว	กิจกรรม : ศิลป์จากลวดเสียบกระดาษ ขั้นเตรียม : ( 5 นาที ) - ครูและนักเรียนนั่งเป็นวงกลม ไหว้ทักทายซึ่งกันและกันด้วยความนอบน้อม - นักเรียนหลับตา กำกับสติ รับรู้ลมหายใจที่ปลายจมูก ประมาณ 4-5 ลมหายใจ จากนั้นค่อยๆ ลืมตา - นักเรียนทำ Brain Gym 2 ท่า สลับซ้ายขวา 10 ครั้ง (ท่างูเห่า/ สุนัขจิ้งจอก และ ท่าขนมจีบ/ถาดตัวแอล)	- ตะกร้าอุปกรณ์ 2 ใบ (กระดาษครึ่ง A4 ติดด้วยลวดเสียบกระดาษ ปากกา) - เพลงบรรเลงผ่อนคลาย
		ขั้นเตรียม : - สร้างสรรค์จินตนาการจากลวดเสียบกระดาษ - ฝึกสติ จดจ่อกับสิ่งที่ทำ - เชื่อมโยงและมองเห็นความสัมพันธ์ของตนเองกับสิ่งต่างๆรอบๆตัว - สื่อสารให้ผู้อื่นเข้าใจได้	ขั้นกิจกรรม : ( 15 นาที ) - ครูนำลวดเสียบกระดาษมาให้นักเรียนสังเกต - ครูแนะนำสื่อ (เสียบกระดาษ) โดยการตั้งคำถามกระตุ้นคิด “นักเรียนสังเกตเห็นอะไรบ้าง?” “นำไปทำอะไรได้บ้าง/นำไปทำอะไรไม่ได้บ้าง?” - ครูส่งตะกร้าอุปกรณ์ 2 ใบ นักเรียนหยิบคนละ 1 ชุด (กระดาษครึ่ง A4 1 แผ่นติดลวดเสียบกระดาษ ปากกา 1ด้าม) โดยส่งด้านซ้ายและขวามือ คนสุดท้ายจะวางตะกร้าอุปกรณ์ไว้ด้านหลังตนเอง ก่อนจะรับ – ส่งอุปกรณ์ทุกคนจะไหว้ของคุณซึ่งกันและกันด้วยความนอบน้อม เมื่อได้รับอุปกรณ์แล้วทุกคนจะวางไว้ได้หน้าของตนเอง - ครูตั้งคำถามกระตุ้นคิด “นักเรียนต่อเติมภาพจากลวดเสียบกระดาษให้เป็นสิ่งที่มีชีวิต หรือไม่มีชีวิตอย่างไรให้มีความหมาย และสร้างสรรค์?” - นักเรียนต่อเติมภาพจากจิตนาการ - นักเรียนนำเสนอผลงาน - นักเรียนเก็บผลงานและอุปกรณ์ใส่ตะกร้า โดยเริ่มจากคนที่มีตะกร้าอยู่ด้านหลัง และส่งต่อให้เพื่อนทีละคนจนมาถึงคุณครู
		ขั้นจบ : เคารพคุณค่าของตนเองและผู้อื่น	ขั้นจบ : ( 5 นาที ) - ครูพูดเสริมแรง ชื่นชม Empower ในความตั้งใจของทุกคน - ครูและนักเรียนทุกคนไหว้ขอบคุณซึ่งกันและกัน
	พฤหัสบดี	ขั้นเตรียม : ฝึกการมีติการรู้ตัว	กิจกรรม : นิทานเซน เรื่อง เงินซื้อปัญญา ขั้นเตรียม : ( 5 นาที ) - ครูและนักเรียนนั่งเป็นวงกลม ไหว้ทักทายซึ่งกันและกันด้วยความนอบน้อม - นักเรียนหลับตา กำกับสติ รับรู้ลมหายใจที่ปลายจมูก ประมาณ 4-5 ลมหายใจ จากนั้นค่อยๆ ลืมตา - นักเรียนทำ Brain Gym 2 ท่า สลับซ้ายขวา 10 ครั้ง (ท่างูเห่า/ สุนัขจิ้งจอก และ ท่า ขนมจีบ/ถาดตัวแอล)	- นิทานเซน เรื่อง เงินซื้อปัญญา - ตะกร้าอุปกรณ์ 2 ใบ (กระดาษครึ่ง A4ปากกา) - เพลงบรรเลงผ่อนคลาย
		ขั้นกิจกรรม : - มีสติ จดจ่อกับสิ่งที่ฟัง - เห็นความเชื่อมโยงเรื่องราวของตนเองและผู้อื่น - ยอมรับในความคิดเห็นและมุมมองที่แตกต่าง - เครารพ นอบน้อมต่อสรรพสิ่ง	ขั้นกิจกรรม : ( 15 นาที ) - ครูเล่า ¹นิทานเซน เรื่อง “เงินซื้อปัญญา” ให้นักเรียนฟัง (ไม่บอกชื่อเรื่อง) โดยเล่าถึงตอนที่ชายคนนั้นกลับไปคิดที่บ้านว่าจะซื้อปัญญาหรือไม่ - ครูตั้งคำถามกระตุ้นคิด “ในเรื่องมีตัวละครในบ้าง?” มีเหตุการณ์ใดเกิดขึ้นบ้าง” - ครูส่งตะกร้าอุปกรณ์ 2 ใบ นักเรียนหยิบคนละ 1 ชุด (กระดาษครึ่ง A4 1 แผ่น ปากกา 1 ด้าม) โดยส่งด้านซ้ายและขวามือ คนสุดท้ายจะวางตะกร้าอุปกรณ์ไว้ด้านหลังตนเอง ก่อนจะรับ – ส่งอุปกรณ์ทุกคนจะไหว้ของคุณซึ่งกันและกันด้วยความนอบน้อม เมื่อได้รับอุปกรณ์แล้วทุกคนจะวางไว้ได้หน้าของตนเอง - ครูตั้งคำถามกระตุ้นคิด “ถ้านักเรียนเป็นชายคนนั้น จะซื้อปัญญาหรือไม่ คิดว่าจะมีเหตุการณ์ใดทำให้ซื้อและไม่ซื้ออย่างไรบ้าง?” “นักเรียนจะตั้งชื่อเรื่องนี้ว่าอย่างไร?” - นักเรียนเขียนเพื่อสื่อความคิดและมุมมอง และตั้งชื่อเรื่องนี้ - นักเรียนนำเสนอผลงาน (ภาพและความคิดจากมุมมองของตนเอง) - ครูเล่านิทานเซน เรื่อง “เงินซื้อปัญญา” ต่อจนตอนจบ - นักเรียนเก็บผลงานและอุปกรณ์ใส่ตะกร้า โดยเริ่มจากคนที่มีตะกร้าอยู่ด้านหลัง และส่งต่อให้เพื่อนทีละคนจนมาถึงคุณครู
		ขั้นจบ : เคารพคุณค่าของตนเองและผู้อื่น	ขั้นจบ : ( 5 นาที ) - ครูพูดเสริมแรง ชื่นชม Empower ในความตั้งใจของทุกคน - ครูและนักเรียนทุกคนไหว้ขอบคุณซึ่งกันและกัน
	ศุกร์	ขั้นเตรียม : ฝึกการมีสติรู้ตัว	กิจกรรม : ก้อนหิน ขั้นเตรียม : ( 5 นาที ) - ครูและนักเรียนนั่งเป็นวงกลม ไหว้ทักทายซึ่งกันและกันด้วยความนอบน้อม - นักเรียนหลับตา จับมือเพื่อนที่อยู่ข้างๆ ค่อยๆ หลับตา รับรู้ลมหายใจที่ปลายจมูก ประมาณ 4-5 ลมหายใจ แล้วลืมตาช้าๆ - นักเรียนกำกับสติ ด้วยการแตะสัมผัสส่วนต่างๆ ของค่างกาย จากบนลงล่าง	- ก้อนหิน 5 ก้อน - ตะกร้าอุปกรณ์ 2 ใบ (กระดาษครึ่ง A4ปากกา) - เพลงบรรเลงผ่อนคลาย
		ขั้นกิจกรรม : - กำกับสติ จดจ่อกับสิ่งที่ทำ - ใคร่ครวญ เห็นความเชื่อมโยง และมองเห็นความสัมพันธ์ของตนเองกับสิ่งต่างๆรอบๆตัว - เห็นความมีอยู่จริงในจักรวาล ว่าทุกสิ่งไม่มีอยู่จริง (เรามีอยู่จริงเพราะสิ่งอื่นมองเห็นเรา) - สื่อสารให้ผู้อื่นเข้าใจได้	ขั้นกิจกรรม : ( 15 นาที ) - ครูนำก้อนหินลักษณะต่างกัน จำนวน 5 ก้อน วางไว้ด้านหน้าตนเอง และให้นักเรียนสังเกต - ครูแนะนำสื่อ (ก้อนหิน) โดยการตั้งคำถามกระตุ้นคิด “นักเรียนสังเกตเห็นอะไรบ้าง?” “มีลักษณะเหมือนหรือแตกต่างกันอย่างไรบ้าง?” “ในชีวิตประจำวันเราเจอสิ่งนี้ที่ไหนบ้าง?” “คิดว่าทำไมเราเรียกสิ่งนี้ว่าก้อนหิน?” - ครูส่งตะกร้าอุปกรณ์ 2 ใบ นักเรียนหยิบคนละ 1 ชุด (กระดาษครึ่ง A4 1 แผ่น ปากกา 1 ด้าม) โดยส่งด้านซ้ายและขวามือ คนสุดท้ายจะวางตะกร้าอุปกรณ์ไว้ด้านหลังตนเอง ก่อนจะรับ –ส่งอุปกรณ์ทุกคนจะไหว้ของคุณซึ่งกันและกันด้วยความนอบน้อม เมื่อได้รับอุปกรณ์แล้วทุกคนจะวางไว้ได้หน้าของตนเอง - ครูตั้งคำถามกระตุ้นคิด “ถ้านักเรียนมีก้อนหินขนาดใหญ่นักเรียนอยากนำไปทำอะไรบ้าง?” “นักเรียนคิดว่าสิ่งที่เราเรียกว่าก้อนหินนี้แท้จริงแล้วมีอยู่จริงหรือไม่ เพราะเหตุใด?” - นักเรียนวาดภาพและเขียนเพื่อสื่อความคิดและมุมมอง - นักเรียนนำเสนอผลงาน (ภาพและความคิดจากมุมมองของตนเอง) - นักเรียนเก็บผลงานและอุปกรณ์ใส่ตะกร้า โดยเริ่มจากคนที่มีตะกร้าอยู่ด้านหลัง และส่งต่อให้เพื่อนทีละคนจนมาถึงคุณครู
		ขั้นจบ : เคารพคุณค่าของตนเองและผู้อื่น	ขั้นจบ ( 5 นาที ) : - ครูพูดเสริมแรง ชื่นชม Empower ในความตั้งใจของทุกคน - ครูและนักเรียนทุกคนไหว้ขอบคุณซึ่งกันและกัน

หมายเหตุ

¹นิทานเซน เรื่อง เงินแลกปัญญา

ครั้งหนึ่ง ขณะที่ชายคนหนึ่งกำลังซ่อมกำแพงที่ถล่มลงมา หลังจากฝนตกลงมาอย่างหนัก เขาได้ขุดพบทองคำก้อนใหญ่ ก้อนหนึ่ง เลยกลายเป็นเศรษฐีในชั่วพริบตา ชายคนนั้นรู้ตัวเองดีว่า ตัวเองค่อนข้างโง่ จึงไปปรึกษากับพระอาจารย์ท่านหนึ่ง พระอาจารย์แนะนำว่า “เจ้ามีเงิน ผู้อื่นมีปัญญา เจ้าทำไมไม่ใช้เงินไปซื้อปัญญาของคนอื่น”
ชายคนนั้นจึงเข้าไปในเมืองเจอพระรูปหนึ่ง

ชายนั้นจึงถามพระรูปนั้นว่า “ท่านจะขายปัญญาของท่านให้แก่ข้าพเจ้าได้หรือเปล่า”

พระนั้นตอบว่า "ปัญญาของอาตมาแพงนะ เจ้าสู้ไหวหรือ?”

ชายนั้นตอบ “ขอเพียงซื้อปัญญาได้แพงเท่าไหร่ ข้าพเจ้าก็สู้”
“เมื่อเจ้าพบสิ่งที่ยากลำบากใจ เจ้าอย่าเพิ่งเร่งรีบตัดสินใจ ให้เดินไปข้างหน้า 3 ก้าว หลังจากนั้นเดินถอยไปข้างหลัง 3 ก้าว ทำซ้ำอย่างนี้ อีก 3 ครั้ง เจ้าก็จะได้ปัญญา”
“ปัญญา ง่ายอย่างนี้หรือ?” ชายคนนั้นทำท่าไม่เชื่อและลังเล กลัวพระรูปนั้นจะหลอกเอาเงิน

พระรูปนั้นอ่านสายตานั้นออก จึงพูดว่า “เจ้ากลับไปก่อน ถ้าหากเจ้ารู้สึกว่าปัญญาของข้าพเจ้าไม่คุ้มกับเงินเหล่านี้ เจ้าก็ไม่ต้องกลับมาแล้ว หากเจ้าคิดว่าคุ้ม เจ้าค่อยกลับมา”

เมื่อกลับถึงบ้านในตอนค่ำมืด ชายคนนั้นเห็นเหมือนกับภรรยา กำลังนอนอยู่กับคนอื่น จึงถืออีโต้เข้าไปหวังจะฆ่าคนนั้น แต่ทันใดนั้นนึกถึงคำพูดของพระรูปนั้นในตอนกลางวันจึงเดินไปข้างหน้า 3 ก้าว เดินถอยหลัง 3 ก้าว ทำซ้ำอีก 3 ครั้ง ขณะที่กำลังเดินอยู่นั้น คนที่นอนอยู่กับภรรยาของเขาพูดขึ้นว่า “ลูกเอ๊ย ดึกๆ อย่างนี้ทำอะไรอยู่นั่น?” ชายคนนั้นเมื่อรู้ว่าเป็นเสียงมารดาของตนเอง จึงคิดในใจว่า “หากกลางวันนี้ไม่ซื้อปัญญามา วันนี้คงจะฆ่าแม่ของตนเองแล้ว” วันรุ่งขึ้นจึงรีบนำเงินไปถวายพระรูปนั้นแต่เช้า

ขั้นเตรียม